"Chyba strzelę focha!" Mikołaj Milcke

Zwykle staram się nie zrażać od razu na wstępie, kiedy sięgam po kontynuację powieści, która kompletnie do mnie nie przemówiła. I choć np. do czytania drugiej części stękań o Greyu nikt mnie nie zmusi, z własnej woli i naprawdę z ciekawością sięgnąłem po nową książkę pisarza kryjącego się pod pseudonimem Mikołaj Milcke. „Chyba strzelę focha!” to kontynuacja debiutu "Gej w wielkim mieście", w której to powieści jedyną cechą dystynktywną bohatera była jego seksualność. Chciałem się dowiedzieć, czy autor ma do powiedzenia coś więcej i niestety nie ma. Milcke popełnił kolejną książkę. O wzlotach i upadkach gejowskiego Pana Nikt, który po pół roku z bogatym doświadczeniem życiowym opowiada o tym, jak to się żyje młodemu homoseksualiście z Lubelszczyzny w okrutnych realiach Warszawy egocentryków i dziwaków. Tym razem narrator przez moment kwestionuje swą seksualność i wyraża powątpiewanie w to, że dane mu będzie szczęście, mówiąc: „Bycie gejem jest słabe”. Bycie gejem jest po prostu byciem – jak bycie księdzem, baletnicą, aktorem albo pisarzem. Słabym pisarzem. Bo nie bycie jest słabe, lecz to, czym po dwóch latach od debiutu raczy nas autor.

To taka książka ku rozrywce i uciesze. Jak poprzednia – dla każdego i nikogo. Ponoć – tako rzecze Sylwia Chutnik – naród oczekuje prozy bliskiej realiom życia codziennego. Pytaniem otwartym jest pytanie o to, czy kierunek rozwoju literatury ma wyznaczać oczekiwanie narodu, czy też ma ona mówić o czymś, nad czym trzeba pomyśleć i co często wygodne dla tego narodu nie jest. A nad czym myślimy podczas lektury nowej książki Mikołaja Milcke? Że związki – bez względu na płeć związanych – są trudne i niosą rozczarowania. Że miłości szuka się rozpaczliwie i w zamian za nią można poświęcić naprawdę wiele, nawet wyrzec się samego siebie. Że zdegenerowana rodzina rodzi w nas jedynie poczucie ucieczki od niej, podczas gdy tak naprawdę silnych i traumatycznych więzi zerwać się nie da, bo niosą w sobie mimo wszystko coś dobrego. Poza tym dowiemy się, że czasem podejmuje się walkę z homoseksualizmem i traktuje tę orientację jak chorobę. Co chce leczyć nasz zraniony uczuciowo bohater? Homoseksualizm czy świadomość, że życie to nie bajka u boku latynoskiego księcia z wypasionym apartamentem na Mokotowie? Czy podczas czytania myślimy o czymś, co byłoby w jakikolwiek sposób odkrywcze, nowe, pokazujące problem w jakimś nieznanym nam świetle? Już sam pretensjonalny tytuł świadczy o tym, że po znanym z pierwszej książki powiedzonku „jak dzidy pragnę”, autorowi skończyły się pomysły na chwytliwe teksty. Czyta się „Chyba strzelę focha!” bardzo szybko i – jak sporo, coraz więcej książek – równie szybko zapomina, czy pozycja ta zawiera jakiekolwiek przesłanie.

„Może to nieprawdopodobne, ale czasem zachodzą mi pod czapką procesy myślowe, z których tworzę własne poglądy”. Chciałoby się wierzyć w to, co mówi o sobie bohater, ale chwilami jego naiwność, infantylizm i prostota w negatywnym tego słowa znaczeniu po prostu zadziwiają. Ten czasownik także nie jest pochwałą. Co tu chwalić? Opowieść o dorastaniu do odpowiedzialności za siebie młodego homoseksualisty, który gdyby nim nie był, położyłby tę narrację całkowicie, bo i tak właściwie jest o niczym? Można odnieść wrażenie, że Milcke jednak się pisarsko rozwinął. Ta książka zawiera więcej chwytliwych wątków, ciekawie rozwiązanych i domkniętych. Nie traktuje tylko o homofobii. Właściwie jej tam nie ma. Jedynie jakiś drugoplanowy łysy Wszechpolak pokazuje agresję i robi młodemu bohaterowi czarny PR w rodzinnej miejscowości. Albo widać to w plotkach radiowych dziennikarzy, którzy uważają, iż geje robią karierę szybciej niż inni, niekoniecznie dzięki zawodowemu profesjonalizmowi. Ta historia ma traktować o szeroko pojmowanym dojrzewaniu do wyborów. O braniu życia w swoje ręce. Bez względu na orientację seksualną. Tyle tylko że opisanych życiorysów jest tysiące i jeśli nawet nie znamy kogoś, kto przeżywa podobne bohaterowi perypetie, to na pewno o kimś takim niejeden raz słyszeliśmy. To po co czytać, skoro już wszystko wiemy?

Fabularnie jest dość barwnie. Narrator po przejściach wreszcie trafia w ramiona Wiktora i wydaje się z nim szczęśliwy. Idyllę burzy matka kochanka, której w jednej z pierwszych scen bohater spektakularnie wymiotuje na stół. Nie tylko sprytna żmija Marta, która walczy o swego syna, zagraża naszemu studentowi dziennikarstwa. W miasteczku już wszyscy wiedzą, kim jest i z kim się zadaje. Z trudem domyka sesję, a egzamin zdaje dzięki średnio zabawnej opowieści… o dywanie. Tymże dywanem zostaje ugodzony przystojny blondyn Szymon, z jakim trzeba podjąć wspólną pracę w radiu, a gwoździem do trumny wydaje się spotkanie po latach z Mariuszem, który tak niecnie wykorzystał bohatera przed sześcioma miesiącami, o mało nie obdarowując go wirusem HIV. Jest też tajemniczy Pedro na Majorce i mnóstwo innych okoliczności, które każą bohaterowi konfrontować się z faktem, że życie jest ciężkie. Niestety nie udało mi się w tej książce znaleźć niczego, co przykułoby uwagę tak naprawdę i niczego, czego już nie powiedziano o codzienności osób homoseksualnych w Polsce.

Lekko się to czyta i podejrzewam, że równie lekko  pisało. Na szczęście Milcke zachował jako taki odstęp czasowy i nie wpisuje się w poczet autorów produkujących taśmowo do kilku książek rocznie. Tym niemniej nie pozostaje mi nic innego, jak powtórzyć za autorem – chyba strzelę focha! Zabrał mi kilka godzin z życia, nie mówiąc o nim niczego interesującego. Znowu.

Wydawnictwo Dobra Literatura, 2013